Papież Franciszek 18 grudnia 2024 roku postanowił rozszerzyć na cały Kościół powszechny kult bł. Teresy od św. Augustyna i 15 towarzyszek z Klasztoru Karmelitanek Bosych z Compiègne, męczennic, zamordowanych 7 lipca 1794 roku w Paryżu (Francja), wpisując je do Katalogu Świętych.
Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej podało, że „18 grudnia 2024 roku, Ojciec Święty Franciszek przyjął na Audiencji Jego Eminencję księdza kardynała Marcello Semeraro, Prefekta Dykasterii Spraw Kanonizacyjnych. Podczas audiencji Papież potwierdził decyzję Zgromadzenia Zwyczajnego Kardynałów i Biskupów, członków Dykasterii i postanowił rozszerzyć na cały Kościół powszechny kult Błogosławionej Teresy od św. Augustyna (na świecie Marii Magdaleny Klaudii Lidoine) i 15 towarzyszek z Klasztoru Karmelitanek Bosych z Compiègne, męczennic, zamordowanych z nienawiści do wiary 17 lipca 1794 roku w Paryżu (Francja), wpisując je do Katalogu Świętych (canonizatio aequipolens)”.
Imiona świętych męczennic
Na czele grupy męczenniczek stoi przeorysza klasztoru, m. Teresa od św. Augustyna (Maria Magdalena Claudina Lodoine), urodzona w Paryżu 22 września 1752 r. Do Karmelu wstąpiła w 1773 r. Wspomagała ją podprzeorysza, s. Maria Anna od św. Alojzego (Maria Anna Franciszka Brideau), urodzona w Belfort 7 grudnia w 1751 r., karmelitanka bosa od 1770 r.
A oto imiona i daty urodzenia pozostałych czternastu z mniszek:
– s. Anna Maria od Jezusa Ukrzyżowanego (Maria Anna Piecourt), urodzona w Paryżu 9 grudnia 1715 r. W Karmelu od 1734 r.
– s. Karolina (Charlotta) od Zmartwychwstania (Anna Maria Magdalena Thouret), urodzona w Mouy 7 września 1715 r. Do Karmelu wstąpiła w r. 1736.
– s. Eufrazja od Niepokalanego Poczęcia (Maria Klaudia Cypriana Brard), urodzona w Bourth 12 maja 1736 r. W zakonie od roku 1756.
– s. Henrietta od Jezusa (Maria Franciszka de Croissy), urodzona w Paryżu 18 czerwca 1745 r. Karmelitanka bosa od 1762.
– s. Teresa od Serca Maryi (Maria Anna Hanisset), urodzona w Reims 18 stycznia 1742 r. Do Karmelu wstąpiła w 1763 r.
– s. Teresa od św. Ignacego (Maria Gabriela Trezel), urodzona w Compiègne 4 kwietnia 1743 r. Wstąpiła do Karmelu w 1770 r.
– s. Julia Alojza od Jezusa (Róża Krystyna de Neuville), urodzona w Evreux 30 grudnia 1741 r. Do zakonu wstąpiła jako wdowa w 1776 r.
– s. Maria Henryka od Opatrzności Bożej (Maria Anita Pelras), urodzona w Cajarc 16 czerwca 1760 r. Przed wstąpieniem do Karmelu w 1785 r. była krótko w zgromadzeniu Sióstr św. Wincentego a Paulo.
– s. Konstancja (Maria Genowefa Meunier), nowicjuszka, urodzona w Saint-Denis 28 maja 1765 r. Do klasztoru wstąpiła w r. 1788.
– s. Maria od Ducha Świętego (Angelica Roussel), urodzona we Fresne-Mazancourt 3 sierpnia 1742 r. W Karmelu od 1767 r.
– s. Maria od św. Marty (Maria Dufour), urodzona w Bannes 2 października 1741 r. Do zakonu wstąpiła w r. 1772.
– s. Elżbieta od św. Franciszka Ksawerego (Elżbieta Julia Verolot), urodzona w Ligneres 13 stycznia w 1764 r. Do Karmelu wstąpiła w 1787 r.
– s. Katarzyna Soiron, urodzona w Compiègne 2 lutego 1742 r. W Karmelu od r. 1772 (siostra zewnętrzna).
– s. Teresa Soiron (rodzona siostra Katarzyny, też siostra zewnętrzna), urodzona w Compiègne 23 stycznia 1748. W Karmelu od 1773 r.
Historia męczeństwa
W czasach, kiedy rewolucja francuska stawała się coraz bardziej okrutna, szesnaście karmelitanek bosych – Teresa od św. Augustyna i współsiostry z klasztoru Wcielenia w Compiègne – ofiarowało siebie Bogu na męczeństwo, by uprosić sprawiedliwość i pokój dla Kościoła. Dnia 24 czerwca 1794 roku mniszki zostały aresztowane i umieszczone w więzieniu urządzonym przez rewolucjonistów w byłym klasztorze klarysek Sainte-Marie w Compiègne. Przyjęły to z całkowitym poddaniem się woli Bożej, a nawet z radością, dając heroiczny przykład czerpania mocy ducha z miłości Boga. Chciano je zmusić do porzucenia Zakonu i prowadzenia świeckiego trybu życia. Siostry jednak stanowczo i nieustraszenie oparły się temu. Odmówiły również złożenia przysięgi wierności na nową, rewolucyjną konstytucję. W więzieniu traktowano je brutalnie i wycierpiały wiele poniżeń. W końcu przewieziono je do Paryża, uwięziono w więzieniu Conciergerie i postawiono przed trybunałem rewolucyjnym, który skazał je na śmierć przez ścięcie gilotyną. Idąc na miejsce egzekucji, śpiewały „Salve Regina” i „Veni Creator”, a ich zachowanie skłoniło gapiów do wymownego milczenia. Oddały życie za Boskiego Oblubieńca, dając w ten sposób świadectwo swemu Panu, z radością, której nikt nie mógł im odebrać. Każda z sióstr, przed ścięciem, odnowiła swe śluby zakonne na ręce przeoryszy. Było to 17 lipca 1794 roku, nazajutrz po uroczystości Najświętszej Maryi Panny z Góry Karmel – Matki Bożej Szkaplerznej, której szatą były odziane.
Ciała męczennic wrzucono do wspólnego rowu wykopanego w miejscu, gdzie dzisiaj znajduje się paryski cmentarz „Picpus”. Upamiętnia je tam specjalna tablica. O męczennicach powstały znane na całym świecie dzieła literackie i filmy. W 1931 r. Geltruda von Le Fort opublikowała o nich powieść pt. „Die letzte am Schafott” (Ostatnia na szafocie), na podstawie której Raimund Leopold Bruckberger zrealizował film, zlecając opracowanie dialogów do tegoż filmu Georgesowi Bernanosowi. Wydane w 1949 r. jako książka, dialogi Bernanosa („Les dialogues des Carmélites”), stały się bestellerem o zasięgu poza europejskim. W Polsce, nakładem Wydawnictwa Pax, „Dialogi” wyszły dopiero w 1985 r.
Ale już w 1906 r. tj. z okazji beatyfikacji męczennic, ukazała się o nich książka autorstwa A. Odona, pt. „Szesnaście karmelitanek bosych męczenniczek straconych na rusztowaniu za wiarę w czasie Wielkiej Rewolucji Francuskiej 17 lipca 1794” (Kraków 1906), przetłumaczona z francuskiego przez m. Ksawerę Czartoryską OCD i wydana staraniem św. Rafała Kalinowskiego OCD. Co więcej, św. Rafał, jako przeor klasztoru karmelitów bosych w Wadowicach, urządził tam w dniach 7-10 grudnia 1906 r. dziękczynne triduum za wyniesienie bohaterskich mniszek na ołtarze. Z tej okazji w głównym ołtarzu kościoła umieszczono obraz bł. Teresy od św. Augustyna i towarzyszek, a całą świątynię uroczyście przyozdobiono, co dokumentuje ocalała do dziś fotografia. W wygłoszonej konferencji św. Rafał pouczał, że „zewnętrzna okazałość czci oddawanej nowym błogosławionym nie będzie miała żadnego znaczenia, jeśli nie pobudzi woli do naśladowania ich wierności Bogu i Kościołowi, ich ducha pokuty i modlitwy oraz ich jedności”.
Kanonizacja równoważna
Mniszki z Compiègne beatyfikował 13 maja 1906 roku w Rzymie święty papież Pius X. Ciągle żywotny kult męczennic sprawił, że najpierw z racji dwustulecia ich męczeństwa (1794-1994) a później z okazji stulecia ich beatyfikacji (1906-2006), Postulacja Generalna Karmelitów Bosych podjęła starania o ich kanonizację. Zachęcony przez postulatora generalnego, o. Symeona od św. Rodziny OCD, biskup Guy Thomazeau, ordynariusz diecezji Beauvais, do której należy miasto Compiègne, podczas wizyty ad limina w 1997 r., zainteresował sprawą św. Jana Pawła II i otrzymał jego błogosławieństwo. Zachęcił więc mniszki z klasztoru Jonquières, spadkobiercy klasztoru w Compiègne, do podjęcia modlitwy w tej intencji i do zachęcenia do tejże modlitwy klasztorów karmelitańskich nie tyko we Francji. W parze z modlitwą mniszek poszły kroki Postulacji Generalnej OCD, która zwróciła się do Zakonu z prośbą o syntetyczne opracowanie dotyczące kultu bł. Teresy od św. Augustyna i Towarzyszek we wszystkich prowincjach Zakonu. W odniesieniu do Polski opracowanie to uczynił śp. o. Michał Machejek OCD (zm. 1998). Wpłynęły nadto liczne listy postulacyjne od niektórych biskupów, wyższych przełożonych zakonnych, klasztorów i stowarzyszeń laikatu katolickiego, a przede wszystkim podziękowania za łaski otrzymywane za przyczyną błogosławionych męczennic.
Starania Postulacji Zakonu o kanonizację popierał także papież Benedykt XVI, który zachęcał do modlitwy za prześladowanych chrześcijan i o wolność religijną za wstawiennictwem tych męczennic rewolucji francuskiej. W końcu papież Franciszek 20 stycznia 2022 r. upoważnił Dykasterię Spraw Kanonizacyjnych do opracowania Positionis super Canonizatione Beatarum Teresiae a S. Augustino et XV Sociarum OCD, martyrum „de Compiègne”.
Przedmiotowa Positio została przedłożona jesienią 2023 r. Nie brak w niej wątku polskiego, tj. aluzji do wspomnianej książki o męczennicach i do triduum, jakie po ich beatyfikacji odbyło się staraniem św. Rafała Kalinowskiego w Wadowicach. Positio powiela też fotografię wnętrza naszego wadowickiego kościoła (jakkolwiek nazywa go błędnie krakowskim, str. 280), przyozdobionego z racji triduum wiszącymi od sufitu wieńcami z kwiatów i obrazem męczenniczek umieszczonym w głównym ołtarzu.
Minionego 3 grudnia br. Positio była przedmiotem obrad zgromadzenia zwyczajnego biskupów i kardynałów, członków Dykasterii, którzy jednogłośnie wypowiedzieli się pozytywnie, aby Ojciec Święty wpisał do katalogu świętych, poprzez kanonizację równoważną (canonizatio aequipolens), błogosławione karmelitanki bose, męczennice rewolucji francuskiej, Teresę od św. Augustyna i XV Towarzyszek. Stało się to faktem 18 grudnia br., ku radości Zakonu Karmelitańskiego i całego Kościoła.