21 kwietnia 2024 r. abp Marek Jędraszewski poświęci witraż, który powstał jako pamiątka jubileuszu 100 – lecia parafii Pana Jezusa Dobrego Pasterza w Krakowie. Autorem projektu jest prof. Wincenty Kućma. To prawdopodobnie największy na świecie witraż w jednym oknie. Jego powierzchnia to niemal 430 mkw.!
Największy na świecie witraż na stulecie parafii
100 lat. 15 kwietnia dokładnie tyle lat minęło od erygowania krakowskiej parafii Pana Jezusa Dobrego Pasterza. O wieku historii parafianom z Prądnika Czerwonego przypominać będzie wyjątkowy witraż. To jedyny taki witraż w Polsce i prawdopodobnie na świecie. – Szukałem informacji na ten temat. Nie znalazłem większego witraża w jednym oknie. Tak dużego okna nie znalazłem nigdzie. Mówimy o powierzchni ok. 426 mkw. Tę wielkość możemy porównać do ściany bloku dwupiętrowego, dwuklatkowego – mówi Maciej Szwagierczak z pracowni „TESTOR”, która zrealizowała projekt prof. Wincentego Kućmy.
Temat główny monumentalnego dzieła w szkle to „Przez Krzyż do zbawienia”, a w centrum znajduje Chrystus – brama, która prowadzi do zbawienia. – W założeniu prosiłem, żeby nie powtarzać Pana Jezusa Dobrego Pasterza tradycyjnego z laską pasterską i owieczkami, ale przedstawić eschatologię. Po jednej i po drugiej stronie są więc ludzie zbawieni, którzy weszli już do chwały, a brama otoczona jest Apostołami i świętymi. Pod krzyżem Chrystusa — a właściwie pod Chrystusem Zmartwychwstałym Dobrym Pasterzem — jest Maryja i św. Jan. Pan Jezus jest ukazany na witrażu jako brama owiec. W dolnej części natomiast są przedstawione sceny ze Starego i Nowego Testamentu. Te ze Starego Testamentu to figury mesjańskie, które obrazują Chrystusa jako naszego Odkupiciela. Jest scena Melchizedeka, Abrahama, wędrówki Izraelitów przez pustynię, wąż miedziany i nadanie przykazań. To wszystko zmierza już później do bramy – Chrystusa Dobrego Pasterza. Z jego krzyża wypływa chrzest święty, więc jest przedstawiony św. Jan Chrzciciel (przyp. red. kształt inspirowany jest figurą, znajdującą w prezbiterium kościoła św. Jana Chrzciciela, położonego się na przeciwległym końcu ul. Dobrego Pasterza). Po przeciwnej stronie są sceny z Nowego Testamentu – zwiastowanie, nawiedzenie św. Elżbiety, cudowne rozmnożenie chleba i to również do tej bramy zmierza – wyjaśnia ks. Dionizy Jedynak, emerytowany proboszcz parafii Pana Jezusa Dobrego Pasterza i pomysłodawca projektu.
Jak powstawał prądnicki witraż?
400 kwater, 27 pasów i powierzchnia boiska do koszykówki – to wyzwanie, z jakim przez ostatnie dwa lata mierzyli się witrażyści. Witraż dla parafii Pana Jezusa Dobrego Pasterza powstawał przez dwa lata przy wykorzystaniu tradycyjnych metod. – Dostajemy gotowy projekt, zrobiony w skali 1:1 najczęściej już z wytypowanymi kolorami i zaczynamy od kopiowania. Zwykłą czarną kalką przebijamy z projektu, a bristol po liniach ołowiowych. Następnie numerujemy każdy kawałek odbitki. Następnym etapem jest wybór kolorów na podstawie projektu kolorystycznego – tłumaczy Maciej Szwagierczak.
Dalej pora na rozkrajanie szkła i układanie witraża według szablonu, jeszcze „na sucho”. Po lutowaniu ostatnia korekta projektanta. – Po niej lutujemy z drugiej strony i następuje najbrudniejsza robota w pracowni, czyli kitowanie. Kit robimy sami z kredy i z pokostu, który jest bardziej miękki niż tradycyjny, czerwony szklany kit. Wciskamy go z jednej i z drugiej strony pod ołów i czyścimy, aby usunąć nadmiar – wyjaśnia witrażysta.
Tak przygotowany witraż musi wyschnąć. W zależności od wilgotności powietrza proces ten może trwać nawet do dwóch tygodni. Potem pozostaje już „tylko” montaż.
W przypadku prądnickiego kościoła następowało to etapami. W czerwcu 2023 r. gotowe były 22 pasy. Kolejne zamontowano jesienią. Wszystko po to, aby witraż mógł zostać poświęcony przez abp. Marka Jędraszewskiego w czasie zakończenia obchodów 100. rocznicy erygowania parafii.
Początek drugiego stulecia historii
Do obchodów jubileuszu parafia przygotowała się trzy lata, inaugurując je razem z bp. Robertem Chrząszczem w Niedzielę Dobrego Pasterza w 2021 r. W tym czasie przy ul. Dobrego Pasterza 4 wiele się działo. Organizowane były, chociażby spotkania, poświęcone historii kościoła. Nie zabrakło również modlitwy. – Przez ostatnie dziewięć miesięcy w trzeci wtorek miesiąca sprawowaliśmy Mszę św. i odmawialiśmy litanię do Dobrego Pasterza, przygotowując się duchowo poprzez nowennę miesięcy, a dzisiaj, w sobotę zakończyliśmy nowennę dni – opowiada ks. Grzegorz Pieróg, od lipca 2023 r. proboszcz parafii Pana Jezusa Dobrego Pasterza w Krakowie.
Niedzielne uroczystości to nie zamknięcie stu lat historii tej krakowskiej wspólnoty, ale otwarcie jej drugiej setki. – To wielkie dziedzictwo, którego my dzisiaj możemy doświadczyć i które mamy pielęgnować. Witraż jest takim przypomnieniem tego, do czego zmierzamy: Chrystus — brama, Chrystus — Dobry Pasterz, oddający życie za swoje owce, szukający ich. To jest Ewangelia dla nas. Dla każdego z nas. Tutaj i teraz. My mamy wyjść ze świadectwem życia do naszych parafian, tam, gdzie żyjemy, tam, gdzie jesteśmy i pokazać im tego Chrystusa tutaj, na ołtarzu – mówi ks. Pieróg.