„Życie zmarłych złożone jest w pamięci żywych” – taki napis widnieje na nagrobku śp. ks. prof. dra hab. Andrzeja Baczyńskiego, który żyje wciąż w pamięci jego bliskich, przyjaciół, współpracowników telewizyjnych oraz uniwersyteckich, a także studentów i seminarzystów. Ksiądz profesor był kapłanem archidiecezji krakowskiej, kapelanem Ojca Świętego, kanonikiem Kapituły Kolegiackiej przy Bazylice św. Floriana w Krakowie, kierownikiem Redakcji Programów Katolickich TVP3 Kraków, prodziekanem Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Papieskiego Jana Pawła II w Krakowie, a także wykładowcą i promotorem wielu pokoleń studentów Instytutu Dziennikarstwa oraz Wydziału Teologicznego UPJPII. W dniu 1 grudnia przypada trzecia rocznica jego odejścia do Domu Pana. W kościele parafialnym w rodzinnych Bibicach Msze św. za śp. księdza profesora odprawione będą o godzinie 8.00 i 18.00.
Ks. prof. dr hab. Andrzej Baczyński urodził się w 1957 roku w podkrakowskich Bibicach. Zrealizował studia z zakresu teatrologii i filmoznawstwa na Wydziale Polonistyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, a następnie wstąpił w roku 1980 do Archidiecezjalnego Wyższego Seminarium Duchownego w Krakowie, gdzie przygotowywał się do kapłaństwa. – Andrzej pozostał wierny filmowi. W seminarium był odpowiedzialny za to, jakie filmy oglądają klerycy i potrafił dobierać taki repertuar, żebyśmy oglądali filmy ambitne, dobre i ważne – wspomina ks. prof. Jan Machniak, kolega rocznikowy i przyjaciel. – W czasie jasełek ja grałem Pana Tadeusza, Andrzej ostatecznie Ojca Świętego Jana Pawła II. Andrzej ubrał się w białą sutannę i piuskę. Jakaś zapowiedź tego, że kiedyś zrobi film o Janie Pawle II – dodaje. Ks. Andrzej przyjął święcenia kapłańskie w dniu 19 maja 1985 roku.
W roku 1997 uzyskał on stopień doktora teologii w Papieskiej Akademii Teologicznej (obecnie Uniwersytet Papieski Jana Pawła II) na podstawie rozprawy zatytułowanej Telewizja jako środek ewangelizacji. Promotorem jego pracy doktorskiej był ks. prof. Jan Wal. W 2004 roku obronił tytuł doktora habilitowanego w oparciu o dorobek naukowy oraz pracę: Wartości chrześcijańskie w przekazie telewizyjnym. Studium pastoralne. Recenzentami rozprawy habilitacyjnej byli ks. prof. Tadeusz Zasępa, ks. prof. Jan Wal i ks. prof. Anton Konecny. Tytuł profesora Papieskiej Akademii Teologicznej nadano ks. Andrzejowi w roku 2008. W dniu 26 listopada 2013 roku uzyskał on stopień profesora nauk teologicznych.
Ks. prof. dr. hab. Andrzej Baczyński od roku 1995 współtworzył wraz z ks. prof. Janem Walem Podyplomowe Studium Dziennikarskie na Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie, którego kierownikiem został w 2005 roku. Organizował również studia dziennikarskie (licencjackie i magisterskie) na Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II. W Instytucie Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej na Wydziale Nauk Społecznych UPJPII kierował Katedrą Teologii Mediów, a także prowadził seminaria licencjackie i magisterskie. Wykładał też przedmiot o nazwie Media w nauczaniu Kościoła, był promotorem oraz recenzentem prac licencjackich, magisterskich i doktorskich. Od roku 2008 pełnił funkcję prodziekana ds. rozwoju w Wydziale Nauk Społecznych UPJPII.
Ks. Andrzej Baczyński współtworzył od lat 90. XX wieku w krakowskim oddziale terenowym Telewizji Polskiej Redakcję Programów Katolickich, której był kierownikiem. Komentował transmisje wielu pielgrzymek Ojca Świętego Jana Pawła II oraz podróży do Polski papieża Benedykta XVI. Pełnił funkcję redaktora i komentatora cotygodniowych transmisji Mszy świętych z Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w krakowskich Łagiewnikach, emitowanych na antenie TVP3 Kraków oraz TVP1. Jako redaktor odpowiadał także za transmisje uroczystości okolicznościowych z różnych miejsc archidiecezji krakowskiej, które komentował na antenie TV Polonia.
Ksiądz profesor był autorem wielu programów telewizyjnych o różnorodnej tematyce. Wśród nich jest kontynuowany do dzisiaj cykl reportaży Wiara i życie, który prezentuje ważne dla archidiecezji krakowskiej wydarzenia, wybitne osobowości oraz dzieła społeczne. Innym cyklem materiałów telewizyjnych, realizowanych pod redakcją ks. prof. Andrzeja Baczyńskiego jest Jan Paweł II w Małopolsce, poświęcony pielgrzymkom Ojca Świętego w rodzinne strony. W programach telewizyjnych swoją uwagę poświęcił ks. Andrzej również Ziemi Świętej oraz wyjazdom zagranicznym.
Obok umiejętności dziennikarskich i predyspozycji naukowych, ksiądz profesor udowodnił także swój talent artystyczny, który przejawia się w zrealizowanych przez niego filmach dokumentalnych, za które został nagrodzony. – Pierwszy z tych dużych filmów to Papież nadziei, dokument o św. Janie Pawle II jako człowieku wielkiej modlitwy. (…) uczestniczenie w porannych Mszach na Watykanie z Janem Pawłem II, obserwowanie z bliska rozmodlonego świętego papieża-mistyka, to były wspaniałe chwile, które zawdzięczam księdzu Andrzejowi – wspomina Tadeusz Szyma, dziennikarz i autor filmów. – Andrzej trafił do Watykanu, dotarł do samego Ojca Świętego, z którym mógł przeprowadzać wywiady. Wiem, że to było dla niego wielką radością, wielkim wyróżnieniem, uwiecznił ten prywatny apartament – zauważa ks. prof. Jan Machniak.
Jako laureat wielu nagród i wyróżnień, w 1992 roku ks. Andrzej Baczyński otrzymał Pierwszą Nagrodę Międzynarodowego Katolickiego Festiwalu Filmów i Multimediów w Niepokalanowie w kategorii programów telewizyjnych. W roku 1996 odebrał Nagrodę Specjalną (wraz z Tadeuszem Szymą) za film Papież nadziei. W 1998 roku – Pierwszą Nagrodę w kategorii filmów dokumentalnych, a w roku 2005 Nagrodę SIGNIS za Cenę życia (film poświęcony rodzinie Ulmów).
Za całokształt twórczości ks. prof. Andrzej Baczyński (wraz z Tadeuszem Szymą) został nagrodzony w 2002 roku, natomiast w roku 2004 – przez Radę Programową TVP S.A. w Krakowie za film Kto ratuje jedno życie (najlepszy program, realizujący misję telewizji publicznej). W 2015 roku odebrał Nagrodę Zbiorową, przyznaną Redakcji Programów Katolickich TVP3 Kraków.
Ks. prof. Andrzej Baczyński był człowiekiem bardzo zaangażowanym w dbałość o etyczną stronę przekazu medialnego. Jest autorem i współautorem wielu artykułów z zakresu teologii oraz etyki mediów, a także książek: Telewizja w służbie ewangelizacji, Wartości chrześcijańskie w przekazie telewizyjnym, Nie lękajcie się! Jan Paweł II i media czy Kościół, wartości i media. Współorganizował i aktywnie uczestniczył w Konferencji Naukowej Etyki Mediów, która co roku odbywa się w Uniwersytecie Papieskim Jana Pawła II w Krakowie. Był też współredaktorem publikacji, powstałych na bazie materiałów z tej konferencji.
Od 1995 roku pełnił on funkcję konsultora Komisji Episkopatu ds. Środków Społecznego Przekazu. Wchodził też w skład różnych organizacji, m.in. był członkiem Rady Krakowskiej Fundacji Centrum Informacji, Spotkań, Dialogu, Wychowania i Modlitwy w Oświęcimiu, Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Edukacji Medialnej i Dziennikarskiej im. Jana Pawła II, Zarządu Polskiego Stowarzyszenia Pastoralistów i Duszpasterzy im. Jana Pawła II, Rady Programowej Instytutu Dialogu Międzykulturowego im. Jana Pawła II w Krakowie, a także Komitetu Organizacyjnego Światowych Dni Młodzieży w Krakowie.
Ks. prof. dr hab. Andrzej Baczyński był człowiekiem niezwykle serdecznym, życzliwym, pogodnym oraz kochającym ludzi. Zawsze uważny i czujny w relacjach z drugim człowiekiem, wobec którego przejawiała się jego troska oraz odpowiedzialność. Bardzo szanował swoich współpracowników, których otaczał opieką i nieustannie ich wspierał. Budował szczególne relacje ze studentami, które nieraz przybierały formę mistrz – uczeń. Był dla nich wzorem nie tylko w aspekcie zawodowym, ale przede wszystkim uczył pracy nad sobą, systematyczności, uczciwości i postępowania w zgodzie ze światem wartości. Dla wielu podopiecznych był osobą, która inspirowała również swoją wiedzą i nieprzeciętnymi umiejętnościami oraz motywowała do działania.
Ksiądz profesor, choć doskonale znał świat telewizji i mediów – w którym aktywnie uczestniczył – był człowiekiem o niezwykłej skromności. Jego wiedza, profesjonalizm, a także bogate doświadczenie korespondowały ze spokojem, podzielnością uwagi, talentami, ale przede wszystkim spotykały się z miłością do drugiego człowieka i troską o jego dobro.
My – jego współpracownicy i uczniowie nazwaliśmy Jego imieniem Redakcję Programów Katolickich, którą tworzył i nadal jest dla nas inspiracją i wzorem.
Monika Jaracz, Joanna Adamik, Katarzyna Katarzyńska
Redakcja Programów Katolickich
im. Ks. Andrzeja Baczyńskiego
TVP 3 Kraków
Fot. Archiwum rodzinne