Podczas wizyty na Litwie, która związana była z dziękczynieniem za dar beatyfikacji bł. Michała Giedroycia, polska delegacja z metropolitą krakowskim arcybiskupem Markiem Jędraszewskim, ks. Andrzejem Wójcikiem, ks. Piotrem Zioło, ks. Michałem Jagoszem, Siostrami Jadwiżankami Wawelskimi z matką Marzeną Władowską oraz s. prof. Adelajdą Sielepin, odwiedziła ważne z punktu widzenia polsko–litewskiej historii miejsca, zacieśniając tym samym przyjacielskie relacje między tymi dwoma narodami.
Na specjalne zaproszenie biskupa koszedarskiego, Janosa Ivanauskasa, na Litwę przyjechała delegacja Kościoła krakowskiego, która od 21 do 23 czerwca wzięła udział w wileńskiej procesji Bożego Ciała, uroczystym dziękczynieniu w Widzieniszkach i zwiedzaniu litewskiej stolicy.
Goście odwiedzili Cmentarz na Rossie – jedną z czterech narodowych nekropolii, na której pochowani są m.in. Joachim Lelewel i urna z sercem Józefa Piłsudskiego, gdzie abp Marek Jędraszewski poprowadził modlitwę za spoczywających tam rodaków. Dlegacja była w Muzeum Adama Mickiewicza przy ulicy Bernardyńskiej, gdzie wieszcz mieszkał w 1822 roku. Można w nim obejrzeć stół i krzesło poety przywiezione z Paryża oraz meble z jego mieszkania z Kowna. Znajduje się tam również księga rejestracyjna studentów Uniwersytetu Wileńskiego z 1815 roku, w której pod numerem 93. widnieje nazwisko Mickiewicza.
Ważnym punktem wycieczki był barokowy kościół św. Apostołów Piotra i Pawła. Fundatorem obecnego, trzeciego gmachu świątyni (dwa pierwsze były drewniane), był mecenas sztuki, magnat oraz litewski hetman polny Michał Kazimierz Pac. Fundacja kościoła otoczona jest legendą, według której hetman Pac przypadkowo natrafił na zrujnowaną budowlę. Znalazł w niej drewniany, połamany krzyż z figurą Chrystusa. Kilka razy śnił sen, w którym Jezus, z wyglądu podobny do figury z krucyfiksu, obiecywał, że za okazaną Mu litość, pomoże magnatowi stłumić bunt wojska litewskiego. Pod wpływem tego doświadczenia, Pac rozpoczął budowę świątyni.
Kolejnym obiektem sakralnym była wileńska katedra, którą po chrzcie Litwy w 1387 roku ufundował król Władysław Jagiełło. W jednym z jej sarkofagów spoczywa patron miasta – św. Kazimierz. Katedrę, pod wezwaniem św. Stanisława, wzniesiono w miejscu dawnej świątyni pogańskiej. Katedra Jagiełły spłonęła w 1399 r., jednak w 1419 roku została odbudowa przez Witolda. Po kolejnym pożarze w 1530 roku, na polecenie króla Zygmunta I Starego, rozpoczęto odbudowę katedry w stylu renesansowym. Następny pożar miał miejsce w 1610 roku. Świątynia doznała poważnych szkód podczas wojny z Moskwą i Szwedami. Klasycystyczny kształt zyskała w 1801 roku.
Warto wspomnieć, że krakowscy pielgrzymi odwiedzili miejsca, od których rozpoczął się kult Bożego Miłosierdzia. Siostra Faustyna po raz pierwszy przybyła do Wilna w lutym 1929 roku. Jej kolejny pobyt w tym mieście przypadł na lata 1933-36.
27 maja 1933 roku, św. Faustyna napisała w „Dzienniczku”: „Dziś jestem już w Wilnie. Maleńkie chałupki – porozrzucane – stanowią klasztor. Trochę mi się to wydaje dziwne po józefowskich gmachach. Sióstr tylko 18. Mały domek, ale wielkie zżycie wspólne. Wszystkie siostry przyjęły mnie bardzo serdecznie, co mi było wielką zachętą do znoszenia trudów, jakie na mnie czekały…”. Właśnie tu, s. Faustyna spotkała swojego spowiednika i kierownika duchowego – bł. ks. Michała Sopoćkę, który pomógł jej propagować kult Bożego Miłosierdzia. S. Faustyna zanotowała w swoim „Dzienniczku”: „Poznałam w ks. Sopoćce – tę pomoc Bożą. Nim przyjechałam do Wilna, znałam go przez wewnętrzne widzenie. W pewnym dniu widziałam go w naszej kaplicy pomiędzy ołtarzem a konfesjonałem. Wtem usłyszałam głos w duszy: „Oto jest pomoc widzialna dla ciebie na ziemi. On ci dopomoże spełnić wolę moją na ziemi”. W Wilnie został namalowany obraz Jezusa Miłosiernego. Ks. Sopoćko w swoich wspomnieniach zapisał, że początkowo kierowała nim czysta ciekawość, w wyniku której poprosił artystę malarza prof. Eugeniusza Kazimirowskiego o namalowanie tego wizerunku. Dzięki staraniom ks. Sopoćki, w 1935 r. obraz został pokazany wiernym w Ostrej Bramie, a w 1937 r. został zawieszony w kościele św. Michała, gdzie znajdował się do 1947 roku.
Dziś, w dawnym domu zakonnym mieści się Centrum Modlitewno-Pielgrzymkowe, w którym można dowiedzieć się o życiu i objawieniach siostry Faustyny oraz o rodzeniu się w tym zwykłym miejscu wyjątkowego kultu Miłosierdzia Bożego. W jednym z pokoi mieści się relikwiarz ze szczątkami św. s. Faustyny i bł. Michała Sopoćki. Inne pomieszczenie jest rekonstrukcją zakonnej celi Apostołki Bożego Miłosierdzia.
Delegacja z Krakowa zawitała również w progi wileńskiego Hospicjum bł. ks. Michała Sopoćki. 11 lutego w 2009 roku, w Światowy Dzień Chorego, otworzono pierwszą tego typu placówkę na Litwie. Hospicjum kieruje Zgromadzenie Sióstr Jezusa Miłosiernego z siostrą Michaelą Rak, znaną z wieloletniej działalności na rzecz hospicjum onkologicznego w Gorzowie Wielkopolskim.
Przy ulicy Trockiej i Franciszkańskiej mieści się kompleks pięciu budynków klasztornych, które po 26 latach starań odzyskali ojcowie franciszkanie. Decyzję w tej sprawie podjął litewski rząd 13 marca 2017 roku. Według litewskiego prawa, franciszkanie mogli domagać się zwrotu zabranego nieprawnie mienia. Prawie 10 lat, od lipca 2004 r. trwały procesy sądowe. Udało się to dopiero w lutym 2013 r. Kolejne lata były oczekiwaniem na decyzję rządu. O. Marek Adam Dettlaff, przełożony klasztoru, podkreślał, że starania o odzyskanie obiektu miały również wymiar duchowy:
– Wiele klasztorów na Litwie i w świecie, modliło się w tej intencji. Wierni miasta Wilna nie tylko wspierali starania o odzyskanie klasztoru postem i modlitwą, ale wielokrotnie organizowali procesje różańcowe, idąc wokół klasztoru, w progach byłego domu zakonnego wierni z własnej inicjatywy wkładali medaliki Matki Bożej Niepokalanej i św. Michała Archanioła.
Po odzyskaniu przez Litwę niepodległości, klasztor franciszkanów trafił w ręce prywatnej spółki, a następnie stał się własnością państwa. Historia franciszkanów jest związana z Wilnem od początków istnienia miasta. Świadczą o tym Trzy Krzyże, które górują nad wileńską Starówką i zgodnie z tradycją upamiętniają franciszkańskich misjonarzy i męczenników, przybyłych do Wilna jeszcze w czasach pogańskich.
Joanna Folfasińska, Joanna Adamik, | Archidiecezja Krakowska
Fot. Joanna Adamik | Archidiecezja Krakowska
