Tradycja Liturgii stacyjnej zrodziła się w Rzymie. Przez kilka pierwszych wieków chrześcijaństwa biskup Rzymu nie miał „swojego” kościoła. Katedra biskupa Rzymu została wybudowana dopiero po roku 313 poza terenami zamieszkiwanymi przez chrześcijan. Papież nawiedzał rzymskie kościoły tytularne, by sprawować w nich uroczystą Eucharystię, w której uczestniczyli przedstawiciele wszystkich siedmiu regionów kościelnych Rzymu. Przybycie biskupa Rzymu do lokalnej wspólnoty nadawało Eucharystii szczególnie uroczysty charakter. Drugie „źródło” świątyń stacyjnych to kościoły związane z kultem świętych – szczególnie męczenników.
Liturgiczne „wędrowanie” papieża po rzymskich kościołach nie ograniczało się jedynie do okresu Wielkiego Postu, lecz trwało cały rok obejmując najważniejsze święta i okresy liturgiczne. Tradycja wielkopostnych kościołów stacyjnych była kultywowana w Rzymie aż do początków XIV wieku. Przywrócono ją tam w roku 1979. Liturgię tę podjęło z czasem wiele innych stolic biskupich. Za sprawą abp. Marka Jędraszewskiego, jako ówczesnego metropolity, zaczęto ją sprawować w Łodzi w 2013 r. Obejmując Archidiecezję Krakowską abp Jędraszewski wprowadził ją także pod Wawelem.
Kościołem stacyjnym pierwszej soboty Wielkiego Postu jest bazylika św. Augustyna została wybudowana w 1483 roku, zastępując starszą świątynię św. Tryfona. Była ona przeznaczona dla pielgrzymów, dlatego zbudowano ją na trasie z centrum Rzymu do Bazyliki św. Piotra. Umieszczono w niej relikwie św. Moniki, a także rzeźbę Madonny del Parto z 1521 roku, która jest Matką Boską Bezpiecznego Rozwiązania. W Bazylice znajduje się wiele dzieł sztuki, autorstwa m.in.: Rafaela, Pietra Gagliardiego, Giovanniego Lorenza Berniniego, Caravaggia.
Rzymskiemu kościołowi stacyjnemu pierwszej soboty Wielkiego Postu w Krakowie odpowiada Kościół Reformatów pw. św. Kazimierza wzniesiono w 1640 roku. Znajduje się w nim słynący cudami obraz Madonny, który przekazała w 1644 roku Zuzanna Amendówna. W podziemiach kościoła są katakumby, których specyficzny klimat sprawił, że pochowani tam ludzie ulegli procesowi naturalnej mumifikacji. W szklanej trumnie został pochowany o. Sebastian Wolicki, w katakumbach znajdują się także szczątki hrabiny Domicelli Skalskiej, która przez 20 lat pracowała jako służąca w kościele, nie przyznając się do swego pochodzenia i nieznany napoleoński żołnierz.
Duchowość Liturgii stacyjnej koncentruje się wokół trzech elementów. Pierwszy to pokutny charakter celebracji, dzięki któremu można głębiej przeżyć Wielki Post. Uczestnicy „dnia stacyjnego” słuchają Słowa Bożego, trwają na modlitwie, podejmują post, a w czasie celebracji Eucharystii składają ofiarę na potrzebujących. Ci, którzy pielgrzymują do kolejnych kościołów, przebywają również duchową drogę, która zbliża ich do głębszego przeżycia Paschy Pana. Drugim celem jest ukazanie miasta jako „przestrzeni świętej”, bo wierni gromadzą się na liturgii pokutnej w każdej jego dzielnicy. Trzeci aspekt to przybycie biskupa do wspólnoty. Biskup umacnia uczestników Eucharystii w gorliwym podejmowaniu modlitwy, postu, i jałmużny, a jego obecność jest znakiem jedności Kościoła.