Tradycja Liturgii stacyjnej zrodziła się w Rzymie. Przez kilka pierwszych wieków chrześcijaństwa biskup Rzymu nie miał „swojego” kościoła. Katedra biskupa Rzymu została wybudowana dopiero po roku 313 poza terenami zamieszkiwanymi przez chrześcijan. Papież nawiedzał rzymskie kościoły tytularne, by sprawować w nich uroczystą Eucharystię, w której uczestniczyli przedstawiciele wszystkich siedmiu regionów kościelnych Rzymu. Przybycie biskupa Rzymu do lokalnej wspólnoty nadawało Eucharystii szczególnie uroczysty charakter. Drugie „źródło” świątyń stacyjnych to kościoły związane z kultem świętych – szczególnie męczenników.
Liturgiczne „wędrowanie” papieża po rzymskich kościołach nie ograniczało się jedynie do okresu Wielkiego Postu, lecz trwało cały rok obejmując najważniejsze święta i okresy liturgiczne. Tradycja wielkopostnych kościołów stacyjnych była kultywowana w Rzymie aż do początków XIV wieku. Przywrócono ją tam w roku 1979. Liturgię tę podjęło z czasem wiele innych stolic biskupich. Za sprawą abp. Marka Jędraszewskiego, jako ówczesnego metropolity, zaczęto ją sprawować w Łodzi w 2013 r. Obejmując Archidiecezję Krakowską abp Jędraszewski wprowadził ją także pod Wawelem.
Kościołem stacyjnym drugiego czwartku Wielkiego Postu jest kościół św. Wawrzyńca in Panisperna. Świątynia została wybudowana w miejscu, gdzie prawdopodobnie św. Wawrzyniec poniósł śmierć – w jednej z kaplic znajduje się piec, w którym według tradycji go męczono. W tej świątyni modliła się św. Brygida, tutaj także znajdował się jej grobowiec przed przeniesieniem do ojczyzny. W jednej z kaplic spoczywają ciała świętych Kryspina i Kryspiniana. Na tylnej ścianie prezbiterium kościoła znajduje się fresk Pasquale Cati „Męczeństwo św. Wawrzyńca”, wykonany w latach 1585–1591.
Rzymskiemu kościołowi stacyjnemu drugiego czwartku Wielkiego Postu w Krakowie odpowiada kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej i św. Małgorzaty. Konsekrowano go w 1378 roku. Ulegał wielokrotnym zniszczeniom podczas pożarów, powodzi i trzęsień ziemi. W 1852 roku rozpoczęto prace renowacyjne, które uratowały ten bezcenny zabytek. Znajduje się w nim rzeźba św. Rity, obraz Matki Bożej Kotwicznej, XVII-wieczny krucyfiks. Według odkrytych w 2018 roku dokumentów ks. Karol Wojtyła w latach 1951-1953 był wikariuszem w tym kościele.
Duchowość Liturgii stacyjnej koncentruje się wokół trzech elementów. Pierwszy to pokutny charakter celebracji, dzięki któremu można głębiej przeżyć Wielki Post. Uczestnicy „dnia stacyjnego” słuchają Słowa Bożego, trwają na modlitwie, podejmują post, a w czasie celebracji Eucharystii składają ofiarę na potrzebujących. Ci, którzy pielgrzymują do kolejnych kościołów, przebywają również duchową drogę, która zbliża ich do głębszego przeżycia Paschy Pana. Drugim celem jest ukazanie miasta jako „przestrzeni świętej”, bo wierni gromadzą się na liturgii pokutnej w każdej jego dzielnicy. Trzeci aspekt to przybycie biskupa do wspólnoty. Biskup umacnia uczestników Eucharystii w gorliwym podejmowaniu modlitwy, postu, i jałmużny, a jego obecność jest znakiem jedności Kościoła.