Dzieło Pomocy św. Ojca Pio, w ramach Światowego Dnia Ubogich oraz roku Jubileuszowego Roku Ojca Pio, zaprosiło przedstawicieli nauk humanistycznych i społecznych oraz praktyków działań pomocowych do dyskusji na temat zjawiska stereotypizacji i stygmatyzacji. Na konferencji „Stygmaty współczesności”, która odbywa się 17 listopada w Krakowie, zagadnień stygmatów w świetle psychologicznym, filozoficznym socjologicznym, teologicznym oraz praktycznym dotknęli m.in. s. Katarzyna Kmieć z Misji Małgorzata oraz br. Tomasz Duszyc z zarządu Dzieła Pomocy św. Ojca Pio.
Na konferencji organizowanej w tygodniu obchodów Światowego Dnia Ubogich Archidiecezji Krakowskiej zgromadziło się ponad 150 uczestników, m.in. przedstawiciele środowisk akademickich i organizacji pomocowych. – Obliczom stygmatyzacji społecznej Dzieło Pomocy św. Ojca Pio przegląda się już blisko 15 lat. pracując z osobami bez domu. Nasze doświadczenie obecności w ich życiu, bycia z nimi w codziennych troskach i radościach w drodze do nowego domu, nauczyło nas pokory – mówiła we wstępie Jolanta Kaczmarczyk, zastępca dyrektora Dzieła Pomocy.
– Chcemy aktywnie włączać się w kampanie, których celem jest edukacja społeczeństwa na tematy związane z pomocą osobom społecznie wykluczonym, żyjącym na granicy życia społecznego – opowiadała, wprowadzając w tematykę konferencji.
Pierwszy z prelegentów, brat dr Piotr Kwiatek OFMCap, zwrócił uwagę na funkcje i role stereotypów w codziennym życiu, na które zwracają uwagę nauki psychologiczne. Kapucyn wymienił, że stereotypy mają dla każdego człowieka funkcje poznawczą, indentyfikacyjną oraz bezpieczeństwa, które mają zarówno pozytywne jak i negatywne skutki. Podkreślił, że łatwo nam obwiniać bezdomnego za jego biedę, kobietę za dokonany na nią gwałt, a okradzionego za całe zajęcie, bo to daje nam poczucie bezpieczeństwa, gdyż sami nie prowokujemy takich sytuacji. – Zakładamy, że każdy otrzymuje to, na co zasłużył, z naiwnym przekonaniem, że świat jest sprawiedliwy i przewidywalny – twierdzi br. Kwiatek.
Br. dr Piotr Jordan Śliwiński OFMCap zestawił kontrastowe spotkania ze stygmatykami. Z jednej strony przywołał liczne spotkania tłumów wiernych ze św. Ojcem Pio, który przez 50 lat swojego życia nosił stygmaty, czyli widzialne znaki męki Chrystusa na swoim ciele, a z drugiej codzienne spotkania z ubogimi i bezdomnymi, których unikamy.
Kapucyn postawił też św. Ojca Pio za przykład podchodzenia do osób z grup stygmatyzowanych. W jego opinii, święty stygmatyk w konfesjonale oraz w Domu Ulgi w Cierpieniu pokazywał, że na człowieka potrzeba patrzyć jako całość, przywracając go do życia duchowego czy przy leczeniu somatycznym leczyć też ducha.
Socjolog dr Monika Oliwa-Ciesielska z Uniwersytetu Adam Mickiewicza zwróciła uwagę na współczesną banalizację i cynizm w stosunku do osób ubogich i bezdomnych. Podała przykład wakacji organizowanych w sztucznych slumsach w RPA, gdzie w blaszanych barakach turyści mogą poczuć się jak bezdomni, z tym, że mają zapewnione m.in. ogrzewanie podłogowe i bezprzewodowy internet, ale mogą pochwalić się ekstremalnym urlopem.
Dr Magdalena Kosche problem stygmatyzacji pokazywała w perspektywie katolickiej nauki społecznej. W wykładzie „Stygmatyzacja społeczna w świetle zasad życia społecznego” przedstawiła kwestię współczesnej stygmatyzacji w odniesieniu do takich zasad jak godność osoby, dobro wspólne, powszechne przeznaczenie dóbr, uczestnictwo czy solidarność. – Stygmatyzacja jest tą siłą, która niszczy więzi społeczne od środka – mówiła dr Kosche. Przełamywanie stereotypów to wyjście zza bariery dystansu, aby człowiek na nowo budował relacje.
W panelu dyskusyjnym prelegenci apelowali, by uczyć patrzenia na innych bez stereotypów już dzieci od najmłodszych lat oraz że każdy człowiek jest w stanie pomóc tym, których inni stygmatyzują. – Wśród Polaków współczucie to często tylko uczucia a nie racjonalne zderzenie się z problemem, który człowiek przyniósł czy próba odpowiedzi na ten problem – podsumował br. Śliwiński.
W dalszej części konferencji z problemem stygmatyzacji społecznej wobec osób bezdomnych, uchodźców, osób zmuszanych do prostytucji oraz pozbawionych wolności zmierzą się praktycy działań charytatywnych z takich organizacji jak Fundacja Sławek, Misja Małgorzata oraz Stowarzyszenia Interkulturalni PL.
Konferencja „Stygmaty współczesności” wieńczy obchody Roku Jubileuszowego Ojca Pio w Dziele Pomocy św. Ojca Pio. 100 lat od otrzymania przez św. Ojca Pio stygmatów i 50 lat po jego śmierci Dzieło Pomocy podejmowało liczne inicjatywy zwiększające świadomość o sytuacji osób bez domu. Świadectwa osób bezdomnych oraz tych, którzy zmazywali z nich stygmat, można znaleźć na stronie www.niestygmatycy.pl
KAI
Fot. dzielopomocy.pl